Thời gian gần đây, truyền thông báo chí đang rầm rộ tình trạng sốt xuất huyết. Các quan chức y tế dĩ nhiên là sẽ kêu gọi chích ngừa. Họ coi đây là giải pháp tối ưu, hiệu quả để bảo vệ sức khỏe nhân dân. Vắc xin nổi bật nhất được đẩy mạnh quảng bá đợt này là vắc xin sốt xuất huyết Takeda. Tên chính xác là Vắc xin sốt xuất huyết Qdenga của công ty Nhật Bản Takeda. Tuy nhiên, khá nhiều người không được tiếp cận đầy đủ thông tin về vắc xin này, cũng như các thông tin trái chiều phản đối.
Tại Philippines, quan chức cấp cao của Văn phòng Luật sư Công Cộng (PAO) và Tình nguyện viên chống Tội phạm Tham Nhũng (VACC) đã lên tiếng chống lại kế hoạch phổ biến vắc xin sốt xuất huyết Takeda của Bộ Trưởng Bộ Y Tế (DoH) Teodoro Herbosa. Lý do của họ là nó không khác gì vắc xin Dengvaxia đã giết rất nhiều người trước đó.
Ông Erwin Erfe, phó giám đốc PAO, và ông Arsenio Evangelista, chủ tịch VACC, đều cho biết, họ không thể tưởng tượng được tại sao DoH hiện đang quảng bá vắc xin Qdenga. DoH có thể tích cực chiến dịch chống muỗi thay vì chọn vắc xin.
Vắc xin sốt xuất huyết dengue
Vắc xin sốt xuất huyết dengue là một cách gọi khác của vắc xin Qdenga. Cách gọi này dựa theo tên của chủng virus Dengue.
Chủng virus này được cho là có bốn chủng DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Muỗi Aedes được cho là vật chủ trung gian truyền bệnh chính.
Vắc xin sốt xuất huyết Takeda
Vắc xin sốt xuất huyết Dengvaxia đã từng giết rất nhiều người tại Philipines. Đây chỉ là cái nhìn đơn giản, thô thiển. Vì không ai đánh giá đầy đủ các tổn hại sức khỏe lâu dài đối với người chích.
Riêng học sinh Philippines đã có khoảng một nghìn em đã chết. Vụ việc đã gây ra một cơn bão táp phẫn nộ của dân chúng Philippines. Cựu Tổng thống Philippines, ông Rodrigo Duterte, đã ra lệnh thu hồi khẩn cấp giấy phép của vắc xin Dengvaxia.
Ông Erwin Erfe cho rằng vắc xin sốt xuất huyết Takeda khá tương tự vắc xin Dengvaxia trước đó.
Ông cũng lo ngại các hành vi gây ảnh hưởng đến Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) của Bộ trưởng bộ y tế Herbosa nhằm đạt được giấy chứng nhận đăng ký sản phẩm (CPR).
Vắc xin sốt xuất huyết Takeda không giúp miễn dịch
Ông Erwin Erfe nói rằng, dựa trên những gì ông biết Vắc xin sốt xuất huyết Takeda không đảm bảo khả năng miễn dịch chống lại bệnh sốt xuất huyết.
Vẫn có thể mắc sốt xuất huyết trở lại ngay cả sau khi tiêm vắc xin.
Khả năng bảo vệ của nó rất mờ nhạt. Và tệ hơn nữa là, sốt xuất huyết nghiêm trọng vẫn có thể xảy ra.
Ông Erwin Erfe, Giám đốc phòng thí nghiệm pháp y của PAO
Ông Erwin Erfe từng là người dẫn đầu cuộc khám nghiệm tử thi 169 thi thể của hầu hết học sinh đã tiêm Dengvaxia. Nguyên nhân tử vong có cùng kiểu chảy máu nội bộ nghiêm trọng trong não và phổi. Ngoài ra còn có tình trạng xuất huyết đa cơ quan.
Tiết lộ từ Takeda về vắc xin sốt xuất huyết Dengue
Có một số tiết lộ đến từ chính công ty Takeda. Chúng ta cùng xem qua một số thông tin được chính họ cung cấp.
Phản ứng miễn dịch bảo vệ của Qdenga có thể không được thể hiện ra để chống lại tất cả các loại huyết thanh của virus sốt xuất huyết. Hiệu quả bảo vệ của nó cũng có thể giảm theo thời gian.
Hiện tại vẫn chưa biết liệu việc thiếu sự bảo vệ của vắc xin có thể dẫn đến tăng mức độ nghiêm trọng của bệnh sốt xuất huyết hay không. Các bạn nên tiếp tục các biện pháp bảo vệ cá nhân chống lại muỗi đốt sau khi tiêm chủng.
Takeda cũng khuyên người đã tiêm vắc xin sốt xuất huyết Qdenga nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu họ phát triển các triệu chứng sốt xuất huyết hoặc dấu hiệu cảnh báo sốt xuất huyết.
Nguyên tắc đầu tiên trong y học
Không riêng vắc xin sốt xuất huyết, hầu hết các loại vắc xin khác đều có tỷ lệ gây tử vong ngay sau khi tiêm. Ở Việt Nam gần đây có vụ hai bé sơ sinh đã tử vong lần lượt sau khi chích mũi viêm gan B. Tuy nhiên phần lớn các bé đều vượt qua. Một số lớn trong đó sẽ có biểu hiện vàng da sau khi chích.
Nguyên tắc đầu tiên và cao nhất trong y học là:
Không làm hại bệnh nhân của bạn. Nếu một loại thuốc có thể gây hại, thương tích hoặc tử vong, nên tránh nó bằng mọi giá.
Ông Erwin Erfe cho rằng các tiết lộ từ Takeda đã đủ tín hiệu để các cơ quan y tế như FDA không vội vàng phê duyệt vắc xin sốt xuất huyết Qdenga.
Ông Evangelista cho biết, Qdenga là một cái tên mới, nhưng mối nguy hiểm mà nó gây ra cho sức khỏe không chỉ cho trẻ em mà cả người già như nhau.
Tham nhũng, lợi ích đang chi phối y tế
Thực tế ngày nay, tham nhũng, lợi ích đang chi phối mạnh mẽ ngành y tế. Trong đợt chống đại dịch vừa rồi thì ban ngành vào tù nhiều nhất là Y Tế. Ở Việt Nam, các giám đốc CDC, thứ trưởng Y tế đều phải vào tù. Các quan chức liên quan đến que tét dỏm Việt Á đều phải vào tù.
Tình trạng tương tự ở Philippines. Không dưng, mà tự nhiên bộ Y tế, nhất là ông bộ trưởng y Tế DoH lại nhiệt tình quảng bá vắc xin sốt xuất huyết Qdenga như vậy.
Những người tham nhũng và tham lam trong chính phủ, những người đang tham gia thử nghiệm vắc-xin, sẽ không bận tâm nếu cuộc sống của người nghèo, đặc biệt là trẻ em, sẽ bị hy sinh miễn là túi tiền và tài khoản ngân hàng của họ đầy.
Ông Evangelista, chủ tịch VACC
Phát biểu của Tiến sĩ Anthony Leachon
Một cựu đồng minh của ông Herbosa là tiến sĩ Anthony Leachon. Ông từng là cố vấn đặc biệt của Lực lượng đặc nhiệm quốc gia chống đại dịch.
Ông Leachon giữ quan điểm trung dung. Ông không chống lại vắc xin sốt xuất huyết Qdenga. Ông đề nghị FDA nên xem xét tỉ mỉ các tài liệu lâm sàng trước.
Chính trị hóa phải được tránh bằng mọi giá. Các tác nhân đáng tin cậy, phi đảng phái phải được xem xét trong việc truyền đạt tiêm chủng.
Leachon
Tất nhiên đây chỉ là cách nói nước đôi, nói như không nói.
Bộ trưởng Y Tế Herbosa cho biết FDA sẽ phê duyệt việc cấp phép cho vắc xin sốt xuất huyết Qdenga. Tuy nhiên, có thể không cần thiết một chương trình tiêm chủng sốt xuất huyết trên toàn quốc.
