Một loại cảng hàng không mới được mở cho Evtol – hay taxi bay. Mở đầu cho kỷ nguyên di chuyển trên không. Những hình ảnh xe bay trong phim khoa học viễn tưởng đã dần thành hiện thực.
Khi sương sớm tan dần trên Pontoise-Cormeilles, một sân bay khu vực cách trung tâm Paris 40 km về phía tây bắc, đã đến lúc làm thủ tục tại vertiport. Đây là tên mà ngành hàng không đã sử dụng để mô tả một loại cảng hàng không mới. Vertiports sẽ được sử dụng bởi “evtols”, hay “taxi bay” như chúng đôi khi được gọi.
Evtol – taxi bay là gì
Đúng như tên gọi, những chiếc máy bay này cất cánh và hạ cánh thẳng đứng. Giống như máy bay trực thăng. Nhưng thay vì chạy bằng tua-bin phản lực, chúng dựa vào các bộ cánh quạt chạy bằng điện, giống như máy bay không người lái (drone). Vertiport của Pontoise-Cormeilles, khai trương vào ngày 10 tháng 11, cho đến nay vẫn đang thử nghiệm. Vì là sân bay đầu tiên thuộc loại này ở châu Âu, nó chưa có điểm đến. Nhưng Groupe adp, công ty quản lý các sân bay của Paris, bao gồm cả Pontoise-Cormeilles, hy vọng điều đó sẽ sớm thay đổi.
Thế vận hội Paris khai mạc vào tháng 7 năm 2024. Đến lúc đó, công ty có kế hoạch hoạt động ít nhất hai tuyến đường trong khu vực. Với tổng cộng mười chiếc taxi hàng không, mỗi chiếc bay hai hoặc ba chuyến một giờ. Chúng sẽ liên kết Làng Olympic với các sân bay tại Issy-les-Moulineaux. Ở phía nam của thành phố gần một trung tâm y tế khẩn cấp.
Tiện lợi – nhanh chóng
Bản thân nhà ga được thiết kế nhỏ gọn—chỉ bằng một căn hộ cỡ trung. Hành khách mua vé qua một ứng dụng điện thoại di động. Sau đó có thể làm thủ tục nhanh chóng và không cần giấy tờ. Quét nhận dạng khuôn mặt xác nhận danh tính và cảm biến sàn đo trọng lượng. Điều này cho phép máy bay tính toán lượng năng lượng cần thiết cho hành trình. Và biết khi nào pin của nó cần được nạp thêm. Đi vào trung tâm thành phố sẽ mất chưa đầy 20 phút. Tránh được dòng xe cộ đông đúc vào giờ cao điểm bên dưới.
Duncan Walker, ông chủ của Skyports, công ty của Anh đã xây dựng cơ sở này, cho biết nếu một hành khách dành hơn 10 hoặc 15 phút trong nhà ga thì có nghĩa là đã xảy ra sự cố. Evtol bay xung quanh bên ngoài nó được sản xuất bởi Volocopter, một công ty của Đức. Skyports đã mở một vertiport tương tự ở Marina, California. Đang được sử dụng bởi Joby Aviation, một công ty của Mỹ cũng đang phát triển taxi bay. Công ty này đang lên kế hoạch cho những nơi khác bao gồm London và Singapore. Trong một môi trường đô thị dày đặc, một vertiport cần chiếm ít không gian nhất có thể.
Chi phí thấp, thân thiện môi trường
Có một khác biệt lớn so với sân bay thông thường và sân bay trực thăng: đó là tiếng ồn. Khi evtol bay trên đầu bạn, nó yên tĩnh hơn hẳn so với một chiếc trực thăng hạ cánh ở tòa nhà sân bay gần đó. Ông Walker nói: “Đó là giấy phép giúp bạn hoạt động ở các trung tâm thành phố. Không chỉ vậy, nếu được sạc lại từ nguồn điện tái tạo, chúng còn thân thiện với môi trường hơn. Chúng cũng đơn giản hơn về mặt cơ học, chi phí vận hành rẻ hơn rất nhiều.
Chi phí vận hành sẽ giảm hơn nữa, vì evtols sẵn sàng thích ứng với chuyến bay không người lái. Điều đó giúp giảm bớt chỗ ngồi của phi công và tăng thêm một hành khách. Tuy nhiên, lúc đầu, cơ quan quản lý dự kiến chỉ cấp phép cho taxi bay có phi công. Điều này sẽ cho phép tích lũy kinh nghiệm và kiểm tra độ tin cậy của phương tiện trước khi chúng được phép thực hiện mà không cần phi công.
Taxi bay sẵn sàng vận chuyển
Do đó, để nhanh chóng bay trên không, hầu hết các nhà khai thác đều bắt đầu với phi công cho các thử nghiệm dịch vụ của họ. Volocopter dường như đang dẫn đầu. Máy bay của nó, VoloCity, chỉ có chỗ cho một hành khách. Tiếp theo là Joby. Công ty đang bay thử nghiệm một chiếc năm chỗ. Và AutoFlight, một công ty có trụ sở tại Thượng Hải, đang bay một chiếc bốn chỗ. Airbus, nhà sản xuất máy bay lớn nhất châu Âu, cũng đang phát triển một chiếc taxi bay bốn chỗ, ban đầu sẽ có phi công.
Hai trường hợp ngoại lệ đối với quy tắc chung là Boeing, nhà sản xuất máy bay lớn nhất của Mỹ, đã hợp tác với Wisk Aero, một công ty của California, để sản xuất một chiếc bốn chỗ và một chiếc hai chỗ đang được thử nghiệm bởi Ehang, một công ty Trung Quốc khác. Cả hai dự án này đều hướng tới mục tiêu không người lái ngay từ đầu. Tuy nhiên, việc nhận được chứng chỉ đủ điều kiện bay chỉ là một phần của quy trình cần thiết để bắt đầu các dịch vụ thương mại. Cần thêm một giấy phép lái máy bay. Các vertiports đầu tiên sẽ cần chứng minh rằng các chuyến bay đáng tin cậy, an toàn. Và có thể được tích hợp vào các hệ thống kiểm soát không lưu hiện có.
Taxi bay được thiết kế với độ an toàn cao
Về lý thuyết, evtols phải thể hiện mức độ an toàn tốt. Vì chúng có mức độ thiết kế an toàn cao mà các kỹ sư gọi là dự phòng. Tức là các hệ thống quan trọng đều được nhân đôi. Điều này chủ yếu ở những cánh quạt của chúng. Cho phép nó tiếp tục bay nếu một hoặc nhiều động cơ của nó bị hỏng. Khi có trục trặc cánh quạt trong máy bay trực thăng, phi công phải hạ cánh khẩn cấp bằng cách lướt xuống mặt đất bằng một kỹ thuật gọi là tự động quay.
Paul Stone, phi công thử nghiệm của Volocopter, cho biết nếu một trong 18 cánh quạt trên VoloCity bị hỏng thì ngược lại, nó hầu như không có vấn đề gì. Ông Stone, người đã lái hơn 200 loại máy bay, bao gồm cả máy bay phản lực cất cánh thẳng đứng, cũng nhận xét rằng hệ thống điều khiển chuyến bay được vi tính hóa trên VoloCity khiến việc bay trở nên “đơn giản hơn nhiều và do đó dễ học hơn”.
Phổ chúng taxi bay
Lúc đầu, các phi công sẽ là những người có kinh nghiệm lái máy bay cánh cố định hoặc trực thăng, những người này cũng sẽ được đào tạo để điều khiển evtols. Tuy nhiên, cuối cùng, ông mong đợi sẽ có một giấy phép evtol riêng, cho phép mọi người học cách lái chúng từ đầu. Và ngay cả khi tự lái, các công việc phi công vẫn còn. Kế hoạch là các cá nhân đủ điều kiện ngồi trong các trung tâm điều khiển trên mặt đất sẽ giám sát các chuyến bay, như đã xảy ra với máy bay không người lái quân sự, và do đó sẽ sẵn sàng chỉ huy thủ công trong trường hợp khẩn cấp.
Kỷ nguyên của phương tiện vận chuyển trên không
Khi công nghệ được cải thiện, khả năng của evtols sẽ tăng lên. Dirk Hoke, người gần đây đã đảm nhận vị trí giám đốc điều hành của Volocopter, trước đó đã điều hành bộ phận quốc phòng và không gian của Airbus, cho biết phần lớn tiến bộ đó sẽ đến từ sự phát triển của công nghệ pin cho ô tô điện. Ông cho biết thêm, một phiên bản lớn hơn, nhanh hơn của VoloCity, sử dụng một loại pin mới, đang được triển khai. Nhưng anh ấy sẽ không đi vào chi tiết.
Tuy nhiên, vào cuối thập kỷ này, không chỉ ở Paris mà ngay cả các thành phố khác bạn có thể dễ dàng chạy trốn hệ thống giao thông đông đúc phía dưới với sự tiện lợi của việc sử dụng ứng dụng gọi taxi bay trên không.
