Ngày quốc tế lao động là một ngày mong chờ với nhiều người lao động. Vì đơn giản đó là ngày nghỉ. Hầu hết chúng ta đều không biết ngày quốc tế lao động bắt nguồn từ nước Mỹ, cường quốc số một thế giới. Một ngày được sinh ra từ sự đấu tranh mãnh liệt và đổ máu của giai cấp lao động. Nhưng chẳng phải nước Mỹ là một nước giàu có sao?
Vào những năm cuối thế kỷ 19, nước Mỹ chưa giàu có như bây giờ. Chưa có khái niệm Petro dollar. Tài sản vật chất chưa đổ về nước Mỹ từ khắp nơi trên thế giới. Người dân Mỹ chưa sống trong căn nhà to. Họ phải vất vả trong các nhà máy với hơn 8 tiếng một ngày. Cái họ mong muốn là được làm 8 tiếng mỗi ngày. Đấu tranh của người lao động Mỹ bùng nổ khắp nước Mỹ và họ đã thành công với máu đổ. Bởi vậy hôm nay, chúng ta đây, công dân thế giới này có ngày lễ quốc tế lao động.
Lịch sử ngày quốc tế lao động
Lịch sử ngày quốc tế lao động có thể lấy dấu mốc quan trọng vào năm 1885. Liên Đoàn Lao Động Mỹ đã tổ chức một hội nghị năm 1885 và thông qua một nghị quyết kêu gọi ngày làm 8 tiếng đồng hồ, bắt đầu từ ngày 1 tháng 5 năm 1886.
“Từ hôm nay không người thợ nào làm việc quá 8 giờ một ngày! Phải thực hiện 8 giờ làm việc, 8 giờ nghỉ ngơi, 8 giờ vui chơi!“
Sở dĩ lấy ngày 1 tháng 5 vì đây là thời điểm bắt đầu một năm kế toán của nhà máy, xí nghiệp ở Mỹ. Đến ngày 1 tháng 5 năm 1886, các cuộc biểu tình bùng nổ đầu tiên ở Chicago. 40 nghìn công nhân đình công, giương cao khẩu hiệu.
Cuộc biểu tình lan rộng khắp nước Mỹ với 340 nghìn công nhân tham gia. Nó ở khắp nơi, Washington, New York, Baltimore, Boston …. Cả nước Mỹ tê liệt. Xung đột bắt đầu xảy ra. Giới chủ tìm cách thuê người ở các thành phố khác để tiếp tục công việc. Mặt khác họ thuê người, và sử dụng lực lượng cảnh sát để đàn áp người lao động bãi công. Đỉnh cao vụ việc là vụ thảm sát nổi tiếng Haymarket.
Giới chủ ở Mỹ sau đó đã nhượng bộ. Lần lượt từng bang ở Mỹ ra các bộ luật lao động với quy định 8h lao động mỗi ngày và ngày Lao Động ở Mỹ.
Ngày Lao Động 2024 ở Mỹ
Sau cuộc đấu tranh thành công năm 1886, New York là tiểu bang đầu tiên đưa ra dự luật nhưng Oregon là tiểu bang Mỹ đầu tiên thông qua luật lao động và công nhận ngày Lao Động vào ngày 21 tháng 2 năm 1887.
Trong năm 1887, bốn tiểu bang nữa là Colorado, Massachusetts, New Jersey và New York thông qua luật lao động và ngày lao động. Đến cuối thập kỷ là các bang Connecticut, Nebraska và Pennsylvania.
Năm 1894, lại thêm 23 tiểu bang Mỹ thông qua bộ luật và ngày lễ lao động. Ngày 28 tháng 6 năm 1894, Quốc Hội Mỹ thông qua đạo luật công nhận ngày thứ Hai đầu tiên của tháng Chín hàng năm là ngày Lao Động ở Mỹ.
Ngày Lao Động 2024 ở Mỹ sẽ là ngày 2 tháng 9. Ngày chủ nhật trước đó, ngày 1 tháng 9 năm 2024, sẽ là ngày Chủ Nhật Lao Động. Nó dành riêng cho khía cạnh tinh thần vào giáo dục của phong trào lao động.
Người thành lập ngày lao động
Nhiều bạn sẽ thắc mắc, không phải ngày quốc tế lao động là ngày mùng 1 tháng 5 sao?
Đúng vậy! Ngày quốc tế lao động là ngày mùng 1 tháng 5 hàng năm. Nhưng hồi đó, tổng thống Mỹ đảng Dân Chủ bảo thủ Grover Cleverland lo ngại rằng kỳ nghỉ lao động ngày 1 tháng 5 sẽ có khả năng thành lễ kỷ niệm vụ thảm sát Haymarket. Nó sẽ củng cố các phong trào xã hội chủ nghĩa và tổ chức vô chính phủ. Ông ủng hộ ngày lễ Lao Động mùng 5 tháng Chín đã được Liên Đoàn Lao Động Mỹ tổ chức từ trước. Năm 1894, tổng thống Grover Cleverland ký vào đạo luật lao động công nhận ngày Thứ Hai đầu tiên của tháng Chín sẽ là Ngày Lao Động ở Mỹ.
Bạn có thể nói Grover Cleverland là người thành lập ngày Lao Động ở Mỹ cũng được. Nhưng ở Mỹ, một trong hai người sau được cho là người thành lập ngày lao động. Tuy nhiên, rốt cuộc là ai thì vẫn không xác định.
Matthew Maguire and Peter J. McGuire
Một là Peter J. McGuire, tổng thư ký của Brotherhood of Carpenters and Joiners và là người đồng sáng lập Liên đoàn Lao động Hoa Kỳ. Một hồ sơ cho thấy vào năm 1882, ông đã đề nghị thành lập một ngày lễ chung cho các tầng lớp lao động.
Hai là Matthew Maguire, sau này là thư ký của Local 344 của Hiệp hội thợ máy quốc tế ở Paterson, New Jersey. Ông được cho đã đề xuất ngày lễ vào năm 1882 trong khi làm thư ký của Liên Đoàn Lao Động Trung ương ở New York.
Cả hai đều đã tham dữ cuộc diễu hành Ngày Lao Động đầu tiên tại New York.
Ngày Lao Động đầu tiên
Ngày Lao Động bắt đầu từ năm 1882 tháng Chín ngày 5 thứ Ba theo kế hoạch của Liên Đoàn Lao Động Trung Ương. Ngày lễ Lao Động được kỷ niệm lần thứ hai vào năm tiếp theo 1883. Và cho đến 28 tháng 6 năm 1894 sau khi tổng thống Cleverland ký Đạo Luật Lao Động thì ngày thứ Hai đầu tiên của tháng Chín mới chính thức trở thành ngày Lao Động ở Mỹ.
Tuy nhiên đây vẫn chỉ là ngày lễ kỷ niệm, người lao động vẫn không được nghỉ làm vào ngày này. Đến cuối những năm 1930, Liên Đoàn Lao Động tiếp tục tổ chức đình công. Sau cuộc đình công Pullman, ngày Lao Động đã trở thành một ngày lễ được nghỉ làm theo luật định.
Ngày Quốc Tế Lao Động
Tổng thống Mỹ Cleverland đã tránh ngày 1 tháng 5 với lý do chính trị. Hiện nay, có Mỹ và Canada có ngày Lao Động giống nhau. Nhưng hơn 150 quốc gia khác, kể cả các nước Âu Châu, đều chọn ngày 1 tháng 5 hàng năm cho ngày quốc tế Lao Động.
Các đảng xã hội chủ nghĩa và cộng sản, tổ chức vô chính phủ thời đó nhân ngày 1 tháng 5 để kỷ niệm cuộc tổng đình công ở Hoa Kỳ, vụ thảm sát Haymarket ở Chicago từ 1 tháng 5 đến ngày 4 tháng 5 năm 1986.
Tổ chức đề xuất chọn ngày 1/5 làm ngày quốc tế lao động là Quốc tế Cộng Sản II. Tổ chức này nhóm họp tại Paris, Pháp ngày 20 tháng 6 năm 1889, ba năm sau thảm kịch Haymarket. Đại hội lần thứ nhất của Quốc tế Cộng sản II đã quyết định lấy ngày 1/5 hàng năm làm ngày biểu dương lực lượng và đấu tranh chung của tầng lớp vô sản các nước.
Ngày quốc tế Lao Động bắt đầu từ năm 1890 tiếp theo đó.
Ý nghĩa ngày quốc tế Lao Động
Ngày quốc tế Lao Động là ngày vinh danh người Lao Động. Vinh danh tầng lớp tạo ra của cải vật chất cho xã hội.
Đây là ngày người lao động tổ chức các cuộc diễu hành để thể hiện sự đoàn kết, sức mạnh. Nó cũng gồm các hoạt động vui chơi giải trí để phục vụ cho người lao động và gia đình.
Ngày lao động cũng nhắc nhắc người lao động, sự tự do, quyền lợi đôi lúc phải đánh đổi bằng sự đấu tranh và máu đổ.
