Home » Bạn có biết? » Radium girls – khoa học đã bị thao túng như thế nào?

Lúc còn tuổi học trò, tôi được bố mẹ mua cho một cái đồng hồ đeo tay có chữ số và kim có thể phát sáng trong bóng đêm. Đó là một vật in đậm trong ký ức tuổi thơ. Nhưng một điều tôi bây giờ mới biết đằng sau những chiếc đồng hồ đó là câu chuyện thương tâm của các cô gái sơn chất radium lên chữ số đồng hồ. Họ được gọi là Radium Girls.

Câu chuyện về các cô gái Radium Girls là một đoạn đen tối của lịch sử về chất phóng xạ. Nó đánh dấu một mốc quan trọng mà từ đó người lao động được bảo vệ tốt hơn, giảm số người chết khi lao động gấp 3 lần. Câu chuyện về Radium Girls cũng là một minh họa sống động cho thấy các nghiên cứu khoa học sẽ trở nên dối trá như thế nào khi bị thao túng bởi tiền và quyền lực. Chỉ khi sự thật quá rõ ràng và dưới sự kiên trì đấu tranh thì bức màn đen mới bị vén lên.

Radium là gì?

Radium là một loại chất phóng xạ có ký hiệu hóa học là Ra, số nguyên tố 88. Đây là một chất có màu trắng, nhưng dễ chuyển màu đen khi tiếp xúc với không khí bởi bị oxy hóa.

Radium cũng rất dễ phân rã thành một loại khí phóng xạ.

Radium được nhà khoa học Marie Curie và Pierre Curie phát hiện ra vào năm 1989 khi họ đang nghiên cứu về khoáng chất Uraninite.

Marie Curie và Pierre Curie

Câu chuyện bắt đầu từ tập đoàn Radium Hoa Kỳ USRC

USRC có trụ sở tại Orange, New Jersey. Đây là một tổ chức đầy quyền lực của Hoa Kỳ, họ kinh doanh các sản phẩm có liên quan Radium.

Nghĩa là kem đánh răng chứa Radium, mỹ phẩm làm đẹp chứa Radium, thậm chí thực phẩm nước uống cũng có Radium.

Quảng cáo cho thuốc uốn tóc có chứa radium vào năm 1924. Ảnh: CNN

Radium được bổ sung vào các viên thuốc chữa bệnh, nó còn được dùng để điều trị ung thư. Nghe khá quen nhỉ? Cho đến bây giờ người ta vẫn đang dùng phóng xạ để điều trị bệnh ung thư đấy, chỉ là không dùng Radium nữa thôi.

radium girls
Daily Herald Archive / Getty Images

USRC còn kinh doanh một món hàng trong nhóm thời thượng được yêu thích là các đồng hồ tự phát sáng trong bóng tối, hay các bảng hiệu tự phát sáng. Câu chuyện Radium Girls bắt đầu từ đây, các cô gái hàng ngày ngồi sơn các mặt số đã ngậm các cây cọ sơn để làm nhọn đầu, họ đã trở thành một biểu tượng. Xương của họ mục ruỗng, vỡ vụn, hàm dưới của họ tự rớt ra, các khối u xương, u thịt hình thành. Ngay cả khi họ chết rồi thì xương của họ vẫn phát sáng 1.600 năm sau nữa.

radium girls tại nhà máy
Các cô gái Radium Girls đang làm việc mà không biết sinh mệnh họ bị đe dọa

Khoa học đã bị mua chuộc bởi USRC

Không phải tự nhiên mà Radium, một loại chất độc cực kỳ khủng khiếp, lại được dùng trong y tế. Nó được dùng để điều trị ung thư, bổ sung vào thuốc, thậm chí là thực phẩm. Radium đã được các công trình nghiên cứu khoa học theo đúng các tiêu chuẩn khoa học công nhận là một loại thần dược cho sức khỏe. Các sản phẩm đã được cấp phép theo đúng các tiêu chuẩn hiện hành.

Khoa học đã bị mua chuộc.

Công chúng dĩ nhiên không thể biết điều đó. Giá của Radium rất đắc đỏ. Nếu tính theo thời giá hiện tại thì giá của Radium là 2,2 triệu đô la/ 1 gram.

Các cô gái Radium Girls mỗi ngày đều đến nhà máy làm việc với tâm trạng hạnh phúc. Họ đang được tiếp xúc với thần dược. Họ dùng sơn radium để tô môi, sơn mặt để mình đẹp lấp lánh. Chiều họ ra về với bụi radium phủ đầy trang phục, tóc, nó lấp lánh trong bóng đêm.

Tất cả đều tuyệt vời trong vòng 5 năm.

Radium girls đang tô môi với sơn radium
Chicago Daily Times / Sun-Times Media
Charlotte Purcell thể hiện sự chỉ môi.

Vận động viên điền kinh người Mỹ Eben Byers

Chắc chắc một điều là nạn nhân của khủng hoảng Radium từ USRC không phải chỉ có các cô gái Radium Girls. Chỉ là, đại chúng là nạn nhân mà tất cả phải chìm trong im lặng.

Điển hình là câu chuyện vận động viên điền kinh người Mỹ Eben Byers. Anh ta chết trẻ vào năm 1932. Mỗi ngày anh uống một chai Radithor. Đây là một loại nước tăng lực được nhà sản xuất bổ sung Radium vào với dòng quảng cáo có thể chữa cả bệnh Gút và hen suyễn.

Một chai “nước thần radium” thương hiệu Radithor. Ảnh: Getty Images

Giá cả của loại nước tăng lực này dĩ nhiên là không rẻ. Vài năm sau Eben Byers đã phải đối diện một cái chết khủng khiếp. Tờ Wall Street Journal giật dòng tít “Nước radium hiệu quả tốt cho đến khi hàm anh ấy rụng ra”.

Cái chết của Maire Curie

Như tất cả các loại chất phóng xạ khác, Radium là một loại chất độc tàn phá nội tạng. Khi nó nhập vào xương tủy thì nó phá hủy khả năng tái tạo máu, hay còn gọi là chứng bệnh thiếu máu.

Marie Curie đã mất vào 4 tháng 7 năm 1934 bởi căn bệnh thiếu máu. Tất nhiên bà không phải phơi nhiễm chỉ riêng Radium mà còn nhiều chất phóng xạ khác.

Các nạn nhân bị nhiễm độc vào xương sẽ đối diện với tình trạng mục xương hoặc phát triển các khối u xương.

Lippincott, Williams và Wilkins / Ánh sáng chết người
Một họa sĩ mặt số bị ung thư đầu gối do radium.

Cái chết đầu tiên của Radium Girls

Năm 1916, nhà máy sản xuất đồng hồ phát sáng đầu tiên đã đi vào hoạt động tại bang New Jersey.

Năm 1922, cô gái trẻ 22 tuổi Mollie Maggia bắt đầu đổ bệnh. Ban đầu, cô thấy bị đau răng, nha sĩ đã nhổ chiếc răng đau đầu tiên. Sau đó lại có thêm những chiếc răng đau. Chúng lại tiếp tục được nhổ. Từ các chổ trống nhổ răng ấy, máu mủ, cục u quái gở trồi lên.

Rồi hai chân của Mollie Maggia bắt đầu đau đớn, cô dần dần không thể đi lại. Bác sĩ chẩn đoán gì? Họ chẩn đoán cô bị thấp khớp và kê thuốc giảm đau aspirin.

Tháng 5 năm 1922, cô đã mất toàn bộ răng. Điều khủng khiếp hơn là khi bác sĩ dùng ngón tay chạm vào hàm răng của cô, nó vỡ vụn. Chỉ vài ngày sau đó, hàm dưới của cô ấy đã rớt ra.

Bộ sưu tập của Ross Mullner
Mặt trước và mặt bên của một họa sĩ mặt số với sarcoma do radium gây ra ở cằm.

Ngày 12 tháng 9 năm 1922, tình trạng của Mollie Maggia rất nghiêm trọng với tình trạng nhiễm trùng, đặc biệt là vùng họng. Giây phút cuối đời, họng của cô xuất huyết liên tục, miệng cô tràn ngập máu.

Mollie Maggia đã được bác sỹ chứng nhận nguyên nhân cái chết là bệnh giang mai.

Không thể che đậy

Dĩ nhiên, không chỉ có Mollie Maggia là gặp tình trạng nghiêm trọng. Các Radium Girls khác cũng bắt đầu đổ bệnh và tử vong, trong đó gồm có Grace Fryer và những cô gái mạnh mẽ khác như Catherine Donohue.

Họ chết dưới nhiều tình trạng khác nhau. Nhiều người bị khối u xương ung thư khổng lồ có thể ở bất đâu trên cơ thể. Họa sĩ Irene La Porte chết với một khối u vùng chậu khổng lồ với kích thước lớn hơn hai quả bóng đá.

Catherine Wolfe thì bị khối u có kích thước quả bưởi phình ra trên hông. Cô cũng bị mất răng và vỡ vụn xương hàm.

Sự việc trở nên nghiêm trọng hơn khi nam công nhân đầu tiên cũng bắt đầu tử vong.

Radium Girls chống lại USRC tại tòa án

Grace Fryer là một cô gái mạnh mẽ, cô cũng là con gái của một đại biểu công đoàn. Bất chất sức mạnh quyền lực của USRC, năm 1925, Grace Fryer và các cô gái khác kiên trì đệ đơn ra tòa.

Grace Fryer

Tuy nhiên thời điểm này rất khó khăn cho một vụ kiện như vậy vì phần lớn đại chúng đều có niềm tin vào thần dược Radium. Công chúng không ủng hộ họ, USRC lại có quyền lực ngập trời.

Họ đã gõ cửa nhiều nơi, nhưng các văn phòng luật sư đều quay lưng với họ. Không một ai muốn dính vào rắc rối.

Năm 1927, luật sư trẻ Raymond Berry đầy nhiệt huyết đã giúp đỡ họ tham gia vụ kiện. Dù vậy, USRC đủ quyền lực để kéo dài thời gian xét xử trong khi các cô gái đang chết rất nhanh. Thời gian không đứng về phía họ.

Grace Fryer đã lựa chọn một giải pháp khác là chiến tranh thông tin. Họ đưa các thông tin về Radium Girls lên trang nhất của các tờ báo. Chúng đã làm chấn động cả nước Mỹ. USRC cũng tỏ ra không thua kém khi mua chuộc được tòa án và đào mộ trộm đi các thi thể của các cô gái.

USRC tiếp tục mua chuộc khoa học

Năm 1924, trước áp lực dư luận USRC đã đi một bước quan trọng là thuê một chuyên gia nghiên cứu khoa học độc lập nghiên cứu sự liên quan của công việc vẽ mặt số và cái chết của những người phụ nữ. Dĩ nhiên, họ tin rằng sẽ mua được kết quả nghiên cứu này.

Nhưng sự thực quá rõ ràng, và vị chuyên gia này đã lựa chọn đứng về sự thật. USRC đã rất tức giận và thuê thực hiện nhiều nghiên cứu khoa học sau đó với bằng chứng radium vô hại.

Các cô gái Radium Girls bị cáo buộc là đổ tội cho công ty USRC của mình bởi bệnh tật của họ.

Chiến thắng đầu tiên của Radium Girls

Giữa những năm 1930, nước Mỹ đang rơi vào Đại Suy Thoái, cô gái Catherine Wolfe (Donohue sau khi kết hôn) và bạn bè của mình bắt đầu cuộc đấu tranh công lý. Điều đáng buồn là cộng đồng xa lánh họ. Đại chúng bị truyền thông dẫn dắt để quay lưng với tiếng than thở của những cô gái đáng thương.

Chicago Daily Times / Sun-Times Media
Phiên điều trần bên giường bệnh tại nhà của Catherine Donohue.

Năm 1938, Catherine Wolfe đã gần chết thì vụ án của cô được đưa ra tòa. Cô đã phớt lờ các lời khuyên của bác sĩ và đưa ra các bằng chứng từ giường bệnh. Dưới sự giúp đỡ của luật sư Leonard Grossman, cô đã giành được công lý cho bản thân mình và cả những nạn nhân ngậm ngùi ra đi trong sự đau đớn khủng khiếp.

Di sản của Radium Girls

Ngày nay, bạn rất khó tìm thấy được thông tin của Radium Girls trong lịch sử. Vì đây không chỉ là một sự việc vi phạm an toàn lao động mà còn là một bằng chứng vết nhơ trong khoa học. Nó chứng minh rằng khoa học, kết quả nghiên cứu có thể mua bằng tiền.

Sự đấu tranh của Radium Girls đã dẫn đến các quy định an toàn và cuối cùng là thành lập Cơ quan Quản lý An toàn và Sức khỏe Nghề nghiệp, hiện đang hoạt động trên toàn quốc tại Hoa Kỳ để bảo vệ người lao động. Trước khi OSHA được thành lập, 14,000 người chết trong khi làm việc mỗi năm; Ngày nay, nó chỉ còn hơn 4.500. Những người phụ nữ này cũng để lại một di sản cho khoa học được gọi là “vô giá”.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Comment moderation is enabled. Your comment may take some time to appear.

facebook
twitter