Tía tô là loại rau thuốc gia vị được dùng trong bữa ăn hàng ngày của người Việt Nam. Lá tía tô có hình dáng như kinh giới và có các tác dụng cũng tương đối tương đồng. Tía tô cùng kinh giới thuộc họ bạc hà Lamiaceae, có mùi thơm, cay, tính ấm. Lá tía tô có tác dụng chính giải biểu ( làm cho ra mồ hôi ), phát tán phong hàn (trục hàn ra khỏi cơ thể), giải cảm hạ sốt. Ngoài ra là một loại dược liệu thông dụng, không độc, lá tía tô còn có nhiều tác dụng quý giá khác. Như giải độc, đẹp da, trị mụn ….
Để phân biệt rõ đặc tính, hình dáng của kinh giới và tía tô. Các bạn xem bài Cây kinh giới là cây gì?
Nội dung:
Lá tía tô có tác dụng gì?
Tía tô là tên khoa học là Perilla frutescens L. Britt, đồng nghĩa: Perilla macrostachya, Perilla ocymoides, Perilla urticifolia, Ocimum frutescens . Thuộc giống cây bạc hà. Tất cả các bộ phận của cây tía tô đều có dược tính. Tía tô có nhiều tinh dầu, đặc biệt là hạt. Chúng ta có thể ép dầu từ cây tía tô, dầu tía có thể dùng trong ăn uống hoặc chữa bệnh. Lá tía tô có tác dụng chính là tán phong hàn, giải biểu. Lá tía tô cũng rất được phụ nữ quan tâm vì tác dụng dưỡng da, làm đẹp, trắng da.
Lá tía tô có thể dùng ở dạng tươi hoặc khô hay nấu nước để uống. Vì vậy lá tía tô khô có tác dụng như lá tía tô tươi. Lá tía tô nấu uống có tác dụng tương tự. Khác nhau ở đây chỉ là phương thức bảo quản và chế biến.
Điều trị hen suyễn
Ngày nay do không khí ô nhiễm, khói thuốc lá nên các bé dễ mắc bệnh hen xuyễn. Đặc biệt khi các bé bị cảm, hệ hô hấp sinh ra đàm nhớt cản trở đường thở, lúc này lại lạm dụng các loại thuốc Tây Y để giãn khí quản. Như hít khí dung, hay các loại uống. Mặc dù các loại thuốc này có tác dụng giãn khí quản giúp bé dễ thở hơn nhưng có để lại tổn thương cho đường khí quản. Từ đó lâu dài gây ra bệnh hen suyễn. Nên các ba mẹ lưu ý cân nhắc.
Lá tía tô có tác dụng điều trị hen suyễn bởi vì được cho rằng có hoạt chất luteolin. Hoạt chất này có thể giãn các cơ trơn khí quản. Ngoài ra các hoạt chất khác trong có tác dụng kháng viêm và giảm các phản ứng kích thích của hệ hô hấp khi gặp các chất độc hại ô nhiễm như khói thuốc lá.
Ngoài việc nấu nước lá tía tô uống hàng ngày, bạn có thể nấu một nồi nước nhỏ. Đợi nước sôi, bỏ một nhúm lá tía tô vào và bắt đầu xông, hít hơi tinh dầu để làm sạch đường hô hấp và chữa trị đường khí quản.
Để làm tan đờm nhớt bạn có thể xông hít tinh dầu của cây kinh giới
Lá tía tô có tác dụng giải cảm
Lá tía tô có tác dụng chính là giải cảm, tán phong hàn. Khi các bạn bị trúng phong, cảm lạnh thì có thể dùng lá tía tô để xông hơi. Nấu một nồi nước sôi, khi nước đã sôi bỏ vào 200 gram lá, thân, cành tía tô, trùm mền lại để xông hơi. Cây tía tô có nhiều tinh dầu, nên có tác dụng rất tốt khi xông hơi giải cảm. Bạn có thể kết hợp lá tía tô và kinh giới để xông giải cảm.
Bên cạnh đó, bạn uống nước nấu từ lá tía tô hoặc ăn cháo tía tô để giải cảm. Cháo tía tô có thể làm như sau. Nguyên liệu là 3 lát gừng, 2 củ hành thái nhỏ, nhúm lá tía tô sắt nhỏ, 1 quả trứng gà. Đem nguyên liệu trộn đều với 1 tô cháo nóng là bạn có thể bắt đầu thưởng thức.
Điều trị bệnh tiểu đường
Đây là kết quả của một nghiên cứu gần đây vào năm 2018 của Da Hye Kim cùng cộng sự. Họ phát hiện rằng lá tía tô có tác dụng điều trị bệnh tiểu đường. Nó có thể điều hòa rối loạn lipid máu, không dung nạp glucose và insulin.
Việc sử dụng lá tía tô hàng ngày sẽ điều trị dần dần các rối loạn chuyển hóa gây nên bệnh tiểu đường.
Ngoài ra các bạn cần lưu ý đối với căn bệnh tiểu đường này là không hoặc là tránh sử dụng các loại đường phi tự nhiên như đường hóa học, bột nêm, mì chính. Vì các loại đường này cơ thể không thể hấp thu được, nó trở thành rác trong máu. Nhưng chúng lại gây ra chỉ số đường huyết cao. Vì vậy cần tiến hành loại bỏ dần chúng ra khỏi bữa ăn.
Nếu có thể các bạn nên sử dụng đường tự nhiên từ mía, trái cây, mật ong v.v…
Lưu ý, các loại đường tinh luyện, mặc dù có nguồn gốc tự nhiên, nhưng do trong quá trình tinh luyện phải dùng hóa chất để xử lý, nên cũng gây hại cho cơ thể.
Chống trầm cảm
Lá tía tô có một tác dụng thú vị đó là chống trầm cảm. Một loại dược liệu có thể an thần, giải tỏa căng thẳng. Tía tô là một thành phần dược liệu trong bài thuốc chống trầm cảm lâu đời của y học cổ truyền Trung Quốc, tên là Banxia Houpu.
Hiroshi Takeda, một nhà nghiên cứu, đã phát hiện ra các hoạt chất acid rosmarinic và acid caffeic có thể được cho là có tác dụng chống trầm cảm.
Chống ung thư
Cũng như lá kinh giới hay dâu tằm, lá tía tô có tác dụng chống ung thư. Bởi tía tô cũng có các hoạt chất chống oxy hóa, kháng viêm, giải độc. Bản chất của ung thư là sự tồn lũy chất độc vượt quá khả năng đào thải của cơ thể. Để chữa căn bệnh ung thư, bạn cần trợ giúp cơ thể thải độc tốt hơn. Điều đó có thể thực hiện bằng các loại dược liệu, tắm nắng hoặc các phương pháp khác.
Ngoài ra bạn cần ngăn cơ thể tiếp tục nạp các chất độc. Bạn cần xem xét lại cẩn thận sinh hoạt của bản thân, các khả năng có thể khiến cơ thể nạp độc và tìm cách thay đổi điều đó.
Chống oxy hóa
Điều này có nghĩa lá tía tô có tác dụng ngăn ngừa được sự lão hóa cũng như ngăn chặn bệnh tật. Các chất chống oxy hóa được tìm thấy trong tía tô là acid rosmarinic, luteolin. Một loại dược liệu được cho là có rất nhiều chất chống oxy hóa là nấm linh chi.
Bảo vệ tim mạch
Lá tía tô có tác dụng làm sạch máu, bảo vệ tim mạch, ngăn cản các mảng bám hình thành ở bên trong thành mạch máu. Đặc biệt hoạt chất chống oxy hóa của lá tía tô có thể ngăn chăn chặn quá trình oxy hóa chất cholesterol. Từ đó chúng không bị tích tụ bám vào thành mạch.
Một hệ thống mạch máu sạch sẽ cho các bạn một cơ thể khỏe mạnh, và tim mạch của các bạn cũng mạnh khỏe. Ngược lại sẽ dẫn đến nhiều chứng bệnh do máu không được cung cấp đủ cho các bộ phận có mạch máu bị tắc nghẽn. Và đặc biệt sẽ bị bệnh cao huyết áp. Đây là căn bệnh mà Tây Y cho là bất trị, nghĩa là không trị được, phải uống thuốc hết đời.
Hỗ trợ tiêu hóa, chữa đau dạ dày
Tía tô có các hoạt chất chống viêm tanin và glucosid. Đối với các bệnh nhân bị viêm loét dạ dày, các hoạt chất này sẽ làm se và lành lại các vết viêm loét. Vì vậy lá tía tô có tác dụng chữa dạ dày, chữa trào ngược dạ dày, co thắt dạ dày.
Ngoài ra lá tía tô cũng có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, chữa các chứng khó tiêu, đầy bụng, đầy hơi, co thắt, giúp nhuận tràng chữa táo bón. Những tác dụng này bạn cũng có thể tìm thấy ở lá kinh giới.
Cách sử dụng tốt nhất có lẻ là uống nước lá tía tô mỗi ngày.
Lá tía tô có tác dụng giúp hạ sốt
Trường hợp cần hạ sốt nhanh thì bạn nên dùng các sản phẩm hạ sốt của Tây Y. Đây là các gói thuốc an thần paracetamol, có thể cắt đứt cơn sốt giúp người bệnh nhanh chóng cảm thấy dễ chịu. Nhưng dùng phương pháp này cũng có những tác hại. Thứ nhất là, phương pháp dùng thuốc an thần hạ sốt này cắt đứt thô bạo sự chữa lành của cơ thể, bằng cách can thiệp thần kinh cắt đứt tín hiệu tự chữa trị của cơ thể. Thứ hai, dùng các loại thuốc này có gây tổn thương đến thận.
Lá tía tô giúp hạ sốt nhẹ, với liệu pháp tự nhiên hơn, không gây tổn hại cho cơ thể. Trong lá tía tô cũng có các thành phần giúp an thần tự nhiên, khiến bệnh nhân đỡ mệt, đỡ đau, hạ sốt. Các thành phần kháng viêm, giải độc giúp bệnh nhân tự chữa lành nhanh hơn. Trường hợp bị cảm, có thể ăn cháo tía tô, gừng, hành hoặc kết hợp xông hơi với lá tía tô cùng xả, hương lưu, kinh giới để giải cảm.
Lá tía tô có tác dụng trắng da, ngăn ngừa lão hóa
Đặc tính này lại tương tự với dâu tằm, và lá kinh giới. Bởi sự tồn tại của các chất giải độc và chống oxy hóa nên lá tía tô có tác dụng làm trắng da, điều trị nám, tàn nhanh, ngăn ngừa lão hóa. Bạn chỉ cần ăn lá tía tô hoặc uống nước tía tô mỗi ngày. Sau một thời gian tự nhiên sẽ có thay đổi tích cực.
Tía tô có thể dùng để nấu nước tắm, kết hợp với lá kinh giới, sẽ giúp da đẹp hơn và chữa được các bệnh về da như mụt nhọt, mề đay.
Giảm mề đay mẫn ngứa
Nhiều người rất dễ nổi mề đay, kích ứng mẫn ngứa khi thời tiết thay đổi. Hoặc khi họ ăn phải một thực không sạch có hóa chất. Đây là một căn bệnh không dễ chữa trị, lý do là gan những người này yếu. Độc không thải được tốt bởi gan thì sẽ được tăng cường thải qua da. vì vậy gây ra mẫn ngứa, mề đay.
Rất may ở đây, bạn có thể dùng những loại dược liệu tự nhiên lại dễ kiếm ở quanh bạn. Ở đây chúng ta đang nói về lá tía tô. Lá tía tô có tác dụng giải độc, giúp giải mề đay mẫn ngứa. Những trường hợp này, bạn nên sử dụng đều đặn lá tía tô mỗi ngày như một loại thức uống chẳng hạn.
Bệnh Gout
Bệnh Gout là căn bệnh xảy ra khi người bệnh ăn quá nhiều động vật, đặc biệt là nội tạng. Lúc này dẫn đến hiện tượng nhiều acid uric trong máu, và hình thành các khối u đóng tại các khớp chân và khớp tay. Lý do đây là những nơi xa tim nhất, áp lực máu yếu nên chất cặn bã dễ tồn đóng lại.
Lá tía tô được cho là có tác động giảm enzym xanthin oxidase, dẫn đến giảm acid uric trong máu. Từ đó lá tía tô có tác dụng tốt với bệnh Gout. Các bệnh nhân Gout nên dùng lá tía tô mỗi ngày, kết hợp với đắp lá. Lá tía tô vò nát đắp lên chổ bị Gout và băng lại 20 phút. Việc ngâm tay, chân bằng nước ấm với lá tía tô trước khi ngủ cũng giảm dịu các cơn đau.
Điều trị viêm khớp dạng thấp
Bệnh viêm khớp dạng thấp thường dẫn đến đau đớn khi thời tiết thay đổi. Người bệnh nên dùng lá tía tô mỗi ngày, tốt nhất là nấu nước uống. Chổ khớp đau thì lấy lá tía tô vò nát đắp lên, bằng lại 20 phút. Rồi tháo ra rửa sạch. Cách điều trị cũng hướng tương tự bệnh nhân Gout.
Lá tía tô có tác dụng giúp giảm cân
Ăn lá tía tô mỗi ngày có tác dụng giúp giảm cân tự nhiên. Điều đó được cho là do hoạt chất Alpha linolenic và chất xơ của lá tía tô và tác dụng hỗ trợ đường tiêu hóa. Sự kết hợp của các yếu tố trên có thể giúp những người quan tâm đến giảm cân có thể giảm cân tự nhiên với một cơ thể khỏe mạnh
